Mijn to-do-lijst en ik hebben een complexe relatie. Sommige taken pak ik meteen op, maar andere negeer ik alsof ze een boze deurwaarder zijn. Waar komt dit vandaan? Waarom stel ik dingen uit, terwijl ik weet dat het stress oplevert?
Toen ik op de gavenlijst van ADD uitstelgedrag & vermijden van ‘’lastige’’ taken zag staan vielen er wederom een paar puzzelstukjes op zijn plaats. Lastige taken zijn in mijn geval niet per definitie moeilijke taken, maar meestal wel taken die nou niet echt mijn interesse wekken óf waarvan ik simpelweg gewoon vind dat het geen prioriteit heeft. Na wat verdieping en zelfreflectie bleek dat dit een mix van angst, prikkels en dopamine is.
Welkom in de wondere wereld van het ADD-brein dat van alles doet, behalve dat wat écht moet.
Uitstelgedrag bij ADD is meer dan gewoon ‘lui zijn’ of ‘geen zin hebben’. Er spelen letterlijk verschillende brainstorms mee die maken dat sommige taken bijna onmogelijk voelen om op te starten. Dit komt door een samenloop van factoren:
- Persoonlijk heb ik hier niet zoveel last van, maar vaak bestaat de angst om het niet goed te doen en dat zorgt ervoor dat er geen begin gemaakt wordt met bepaalde taken. Als ik het niet doe, kan ik immers ook niet falen, toch?
- Als een taak overweldigend voelt, te groot, te vaag of te stressvol dan gooit het brein ‘vermijden’ in de strijd. Liever negeert het dan de taak dan dat ik erdoor gefrustreerd raak. Het probleem? Uitstellen maakt die frustratie uiteindelijk alleen maar erger.
- Deadlines, boze belletjes of een naderende afspraak? Dan schiet het brein ineens wél in actie. ADD’ers hebben vaak een ‘nu of nooit’-systeem: pas als de stress hoog genoeg is, komt er actie. Zonder die urgentie voelt een taak niet als een prioriteit en kan het dus later.
- ADD-hersenen hebben een tekort aan dopamine, het stofje dat motivatie en beloning regelt. Saai, moeilijk of langdurig werk levert nauwelijks directe dopamine op. Daarom voelt Netflixen, scrollen op social media of zelfs de afwas ineens véél interessanter dan die ene moeilijke taak.
Uitstellen is een hardnekkige ADD-strategie, maar ik heb voor mijzelf een paar trucs gevonden die helpen en die ik graag met je wil delen:
- Één minuut-methode: Beginnen is het moeilijkste deel. Dus ik maak mijn taken belachelijk klein: “Ik doe het één minuut.” Vaak zorgt dat ervoor dat ik wil doorpakken.
- Tijdreizen: Ik stel mezelf de vraag: Hoe zou ik mezelf morgen voelen als ik dit nu doe? Het helpt mij om keuzes te maken waar mijn toekomstige zelf blij van wordt.
- Maak er een spelletje van: Kan ik een taak leuker maken? Een timer zetten, tegen mezelf wedden, een beloning eraan koppelen? Mijn brein slaat nu eenmaal aan op spel & competitie, dus waarom zou ik dat dan niet in mijn voordeel gebruiken?
- Externe druk creëren: Als ik geen deadline heb, maak ik er zelf een. Ik vraag iemand om mij ergens aan te herinneren, spreek een ‘belofte’ uit, of plan iets leuks ná een taak zodat ik een stok achter de deur heb.
ADD en uitstellen horen een beetje bij elkaar, maar dat betekent niet dat men er zelf niets aan kan doen. Ik moet mijzelf soms een beetje foppen, mijzelf belonen of slim omgaan met mijn brein.
En soms.. Tja, soms zit er niets anders op dan wachten tot de paniek het overneemt en de hyperfocus activeert.
Liefs,
Mandy
Herken jij dit? Hoe ga jij om met uitstelgedrag? Laat het mij hieronder weten!
Reactie plaatsen
Reacties